Obiekt badań

    Zlewnia Potoku Dupniańskiego jest leśną zlewnią górską położoną w regionie geograficznym Beskid Śląski. Potok jest prawostronnym dopływem rzeki Olzy, prawostronnego dopływu rzeki Odry. Powierzchnia zlewni obejmuje 1,68 km2, a długość cieku głównego wynosi 2,02 km. Maksymalne wzniesienie terenu w obrębie zlewni osiąga 881,9 m n.p.m., minimalne wynosi 492,7 m n.p.m.


    Beskid Śląski należy do regionu gór średnich, którego powierzchnia wynosi 600 km2 i rozciąga się między doliną Olzy i Przełęczą Jabłonkowską (551m n.p.m.) na zachodzie, doliną Potoku Skalitanka (po stronie słowackiej), Przełęczą Zwardońską i - na południu, po stronie polskiej - doliną potoku Czerny. Od strony wschodniej Beskid Śląski od Beskidu Żywieckiego oddziela dolina rzeki Soły, a od Beskidu Małego - Brama Wilkowicka i rzeka Biała. Zachodni kraniec Beskidu Śląskiego, od rzeki Olzy po grzbiet pasma Czantorii i Stożka (978m n. p. m), położony jest w granicach Republiki Czeskiej. Powierzchnia tego obszaru wynosi ok. 54 km2. Beskid Śląski budują masywne i zwarte bloki skalne o wysokościach względnych 400-700m, o łagodnych kształtach, dużym nachyleniu stoków, porozcinanych głębokimi dolinami licznych rzek i potoków (m.in. rz. Wisła, rz. Olza, rz. Biała). Doliny cieków są głębokie i długie o charakterystycznym przekroju poprzecznym - V - kształtne.

    Charakterystyczną cechą zlewni jest otwarcie doliny od strony południowej przy przebiegu doliny w kierunku N - S. Dolina Potoku Dupniańskiego jest głęboko wcięta, wartość deniwelacji terenu wynosi 390m przy spadku dna cieku 16%. Wskaźnik stoczystości charakteryzujący prędkość spływu wody jest równy 29%. Warunki orograficzne określone dla Potoku Dupniańskiego są charakterystyczne dla przeważającej części Beskidu Śląskiego.


Zlewnia Potoku Dupniańskiego charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem lesistości, przy znikomym udziale gruntów użytkowanych rolniczo i powierzchni nieleśnych. Charakterystyka zlewni potoku na tle warunków hydrologicznych Beskidu Śląskiego pozwala przyjąć, że pomimo formalnej przynależności Potoku Dupniańskiego do zlewni Odry, reprezentuje ona w pełni warunki potoków należących do Karpackiego Dorzecza Wisły.

    Pod względem hydrograficznym obszar ten położony jest w dorzeczu Wisły i Odry, w zlewni morza Bałtyckiego oraz Dunaju, w zlewni Morza Czarnego, przy czym zlewisko Morza Czarnego w tym regionie obejmuje powierzchnię zaledwie 23,5 km2. Do najważniejszych cieków na tym obszarze należy Wisła oraz prawobrzeżny dopływ Odry - Olza.

    W związku z dużym zróżnicowaniem występujących na danym obszarze utworów geologicznych, również i różnorodność typów gleb jest dość duża. Pod względem żyzności gleby te są na ogół dość słabe, nieco bogatsze i zasobniejsze występują fragmentarycznie na obszarze Brennej i Ustronia.


Zasadniczo, można tu wyróżnić następujące podstawowe typy gleb:

  • gleby fitogeniczne, powstające na rumoszu skalnym (rędziny i pararędziny powstałe na marglach , wapnistych piaskowcach i łupkach),
  • gleby autogeniczne, do których zaliczane są dominujące w opisywanym obszarze gleby brunatne kwaśne oraz gleby bielicowe i bielice,
  • gleby napływowe, powstałe na materiale napływowym, przynoszonym przez wody rzek i potoków - mady.

    Na utworach fliszowych, będącym skalnym podłożem utworzyły się przede wszystkim gleby brunatne i bielicowe (gliniaste i ilaste), ale głównie szkieletowe i gruboziarniste (inicjalne), w dolinach

rzek i potoków - mady.

Szczegółowa charakterystyka zlewni Potoku Dupniańskiego

Geometria zlewni
Morfometria i rzeźba terenu
Sieć hydrograficzna
 Powierzchnia zlewni
 A = 1,68 km2

 Długość cieku głównego
 Lm = 2,02 km

 Szerokość maksymalna
 Bm = 1,47 km

 Szerokość średnia
 Bśr = A/Lm = 0,78 km

 Obwód
 O = 5,39 km







 Wysokość maksymalna
 Hmax = 881,90 m n.p.m.

 Wysokość minimalna
 Hmin = 492,70 m n.p.m.

 Deniwelacja terenu
 ΔH = 389,20 m

 Wysokość średnia
 Hr = 687,30 m n.p.m.

 Średni spadek terenu
 J = 25%

 Spadek cieku
 Jo = 16%

 Spadek doliny rzecznej
 Jz = 19%

 Położenie źródła cieku
 Hr = 808,75 m n.p.m.

 Położenie ujścia cieku
 Huj = 492,70 m n.p.m.

 Długość cieku głównego
 (wraz z dopływami)
 Ls = 5,77 km

 Gęstość sieci wodnej
 Gs = 3,64 km • km-2










Zlewnia Potoku Dupniańskiego charakteryzuje się bogactwem oraz różnorodnością flory i fauny.

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Aleja Mickiewicza 21
31-120
Kraków
rektor[a]urk.edu.pl
12 633 62 45
12 662 42 51
NIP: 675 000 21 18
REGON: 000001815
© 2019 Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Projekt i wykonanie strony: Dział Informatyki UR